trzeć się
  • włanczać?
    5.05.2005
    5.05.2005
    Spotkałem się z wypowiedzą polonisty, że włączam używa się, gdy czynność opisywana jest jednokrotna (właśnie włączam komputer lub też go wyłączam), a włanczam, gdy czynność ta opisuje powtarzalne zachowanie („Przed wyjściem zawsze wyłanczam światło”, „Po przebudzeniu włanczam komputer” itp.). Zastanawiam się, czy wymowa włączam i wyłączam, z użyciem [an] zamiast [on], jest po prostu regionalizmem czy błędem.
  • Wspólnota
    5.12.2002
    5.12.2002
    Dzień dobry,
    przepraszam za niezbyt precyzyjne pytanie. Otóż chodzi mi o to, czy zastępując słowa: Unia Europejska, Piętnastka słowem Wspólnota, powinnam je zapisać dużą czy małą literą. „Nowi członkowie Wspólnoty”, „Polska będzie negocjować z Unią, ale czy uda się jej wypracować korzystne warunki wejścia do Wspólnoty?”, „Nowa oferta UE nie będzie jednak nagłym aktem szczodrości Wspólnoty ani skutkiem zabiegów polskich dyplomatów”.
    Dziękuję
  • zbieg nawiasu i kropki
    1.10.2002
    1.10.2002
    Kropka w czy za nawiasem?
    Jeśli w nawiasie umieszczonych zostanie kilka zdań, to czy ostatnią kropkę stawiamy za nawiasem, czy w nawiasie i wówczas zdanie zamyka nawias, a nie kropka. Wydaje mi się to niewłaściwe, żeby elementem zamykającym wypowiedzenie był nawias, ale może tak być powinno w takim przypadku? I czy jeśli za ciągiem zdań umieszczonych w nawiasie wypowiedź jest prowadzona nadal w tym samym akapicie, kropka powinna być przed czy w nawiasie? Jakie są zasady w takich sytuacjach?
  • bliźnię
    30.05.2007
    30.05.2007
    Czy leksem bliźnięta występuje TYLKO jako odpowiednik dwojaczków? Gdy widzę np. troje PODOBNYCH do siebie dzieci i chcę o tym komuś zakomunikować, czy nie mogę powiedzieć, że to bliźnięta (czyli że są one podobne), nie wiem bowiem, czy nie mają one jeszcze rodzeństwa z tej samej ciąży? Nie znam etymologii tego wyrazu, ale jeśli pochodziłby on od leksemu blisko, to czy ta propozycja nazewnicza byłaby zasadna?
  • czy…, czy…
    3.11.2011
    3.11.2011
    Szanowni Państwo,
    w pewnej redagowanej i korygowanej przez wiele osób książce przeczytałam: „Czy w nocy jest zimno i czy w pokojach hotelowych jest zimno, czy ciepło?”. Wszystkie znaki na niebie i ziemi mówią mi, że przecinek przed ostatnim czy nie powinien tam być, skoro dwukrotnie występuje ono jako partykuła rozpoczynająca zdanie pytajne, a na końcu jako spójnik. Czy jest jednak możliwe, by znaki na niebie i ziemi wiedziały lepiej niż piątka profesjonalistów?
    Z poważaniem
    Felicyta
  • Czy skrzypce skrzypią?
    14.11.2005
    14.11.2005
    Szanowni Państwo,
    chciałabym dowiedzieć się, jaka jest etymologia słowa skrzypce? Czy jest to onomatopeja od czasownika skrzypieć? Większość słów z terminologii muzycznej utrzymało swoją łacińską formę, więc dlaczego nie skrzypce?
    Pozdrawiam.
  • dookolny czy dookólny?

    17.11.2014
    17.11.2014

    Witam,

    chciałbym się zapytać, czy istnieje słowo dookólna, np. antena dookólna (takie słowo występuje w literaturze branżowej – jest to antena, która promieniuje dookoła w płaszczyźnie pionowej). Cześć firm jednak używa słowa dookolna (według słownika jest to poprawnie) i tu moje pytanie: czy nazwa dookólna (nie występuje w SJP) jest poprawna?

    Z poważaniem

  • dotrzeć
    31.03.2014
    31.03.2014
    Skąd wzięło się słowo dotrzeć, zastępujące dojechać, dopłynąć, dolecieć…? Przecież nie mówimy wytrzeć z znaczeniu 'wyjechać', przytrzeć w znaczeniu 'przylecieć' ani podetrzeć w znaczeniu 'podpłynąć'?
  • Dwaj koledzy przyszli – dwóch kolegów przyszło
    30.12.2015
    30.12.2015
    Mam problem z wytłumaczeniem cudzoziemcowi, którego uczę języka polskiego (bo sama nie rozumiem), kiedy i dlaczego używamy form dwóch, trzech, czterech a kiedy i dlaczego dwaj, trzej, czterej, jak w zdaniach
    Przyszło do ciebie dwóch kolegów,
    Przyszli do ciebie dwaj koledzy,
    Trzech mężczyzn stoi przed domem,
    Trzej mężczyźni stoją przed domem.
    Dziękuję za wyjaśnienie.
  • fit
    26.09.2006
    26.09.2006
    Witam,
    ostatnio widzę, że modnym słowem stało się fit (od słowa fitness). Kobiety mówią, że są fit. Powstały nawet napoje fit. Mnie ciekawi, czy fit jest rzeczownikiem, czy raczej przymiotnikiem i jak powinno się zapisywać fit w połączeniu z rzeczownikami – czy łącznie czy z użyciem łącznika (w jednym z portali fitnessowych spotkać można wyrażenie fit-fotka – może zapisywać to fitfotka, na podobieństwo np. superfotki, lub fit fotka?).
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego